Kreta – legendarne miasto starożytności

Kreta – jedno z najbardziej legendarnych miast świata starożytnego. Turystów kusi pięknym słońcem, błękitnym morzem oraz bogactwem zabytków, a także swoją rangą – jako źródło cywilizacji europejskiej. Zasłynęła w wielu mitach, które znalazły również swoje wyjaśnienie w wykopaliskach archeologicznych.

Za najbardziej znany jej zabytek uchodzi Knossos – miejsce słynące z rozległych ruin pałacu mitycznego Minosa, datowane na lata 2000 – 1400 p.n.e. Był to największy tego typu pałac świata starożytnego, ponieważ mierzył ok. 2 ha powierzchni oraz liczył 1500 komnat. Był tam teatr oraz wiele pomieszczeń, począwszy od pracowni rzemieślniczych, aż do magazynów żywności i pomieszczeń pełniących funkcje religijne. Najsłynniejszym z nich jest położona centralnie Sala Tronowa, w której największą ozdobą są charakterystyczne i rozpoznawalne malowidła, przedstawiające dwa gryfy w pozycji leżącej. Te mityczne zwierzęta mają szczególne znaczenie w kulturze mykeńskich Greków, ponieważ gryf symbolizuje boskość. Pałac w Knossos to sztandarowy punkt wszelkich wycieczek, więc wybierając się na jego zwiedzenie należy przygotować się na tłumy turystów,
Obok niego ważną rolę od zawsze odgrywał także Pałac w Fajstos, jednak do czasów dzisiejszych wiele się z niego nie zachowało. Równocześnie powstawała także willa królewska w Agia Triada to przypuszcza się, że centrum polityczne przeniosło się do Triady, a w Fajstos pozostało centrum gospodarcze i kultowe. Dziś Agia Triada to stanowisko archeologiczne w południowej części Krety, natomiast osada istniała już w epoce wczesnego brązu, która powstała wokół wilii. Było to malutkie, aczkolwiek dobrze rozwinięte miasto, które miało swój akwedukt, system kanalizacji oraz charakterystyczny dla tamtego okresu kwartał sklepów. Agia Triada uchodzi za jedyny tego typu przykład, w kulturze minojskiej, dzielnicy handlowej zgrupowanej wokół swego rodzaju agory.

Za największą Grecką katedrę uchodzi Katedra Agios Minas w Heraklionie, ponieważ może pomieścić aż osiem tysięcy wiernych. Jest to kościół metropolitalny położony na placu św. Katarzyny, wybudowany w II połowie XIX w. Wcześniej rolę metropolitarnego kościoła pełnił starszy kościół Agios Minas, ozdobiony rzeźbami drewnianymi oraz ikonami z XVIII wieku, jednak czas powstania kościółka nie jest znany. Oprócz tego na uwagę zasługuje także Kościół św. Katarzyny w Heraklionie, ze względu na zgromadzone w nim ikony pochodzące z całej wyspy.

Kreta posiada także wiele muzeów, które warto zwiedzić ze względu na zgromadzone w nich eksponaty, których nie zobaczymy w żadnym europejskim muzeum. Muzeum Folkloru w Agios Nikolaos – prezentuje wyroby rzemiosła pochodzenia kreteńskiego. Można w nim zobaczyć przedmioty pochodzące jeszcze z czasów od epoki neolitycznej do końca okresu grecko-rzymskiego. Najbardziej znanym eksponatem jest głowa mężczyzny, ze złotym wieńcem laurowym oraz monetą, którą umieszczało się w ustach zmarłego, jako opłatę za przepłynięcie rzeki Styks, do krainy zmarłych. Drugim ciekawym punktem poznawania kultury kreteńskiej jest Muzeum Historyczne w Heraklionie, a na szczególną uwagę zasługują w nim wczesnochrześcijańskie zbiory i bizantyjskie rzeźby, monety oraz eksponaty kultury kreteńskiej.

Żeby poznać kulturę Krety w trochę bardziej współczesny sposób, warto wziąć udział w tzw. wieczorze kreteńskim, w którym można zapoznać się z folklorem wyspy. Wtedy to odbywają się pokazy tańców, strojów ludowych, można spróbować specjałów kuchni kreteńskiej oraz greckiej, a także napić się wina.

Na krecie stykają się trzy klimaty: śródziemnomorski, kontynentalny oraz afrykański i ta mieszanka, jak się okazuje, jest najzdrowsza. W Grecji lato najdłużej trwa właśnie na Krecie, a w morzu można pływać od maja, aż do października. Zima ma dość łagodny przebieg, a średnia dobowa temperatura powietrza w miesiącach zimowych wynosi w ciągu dnia 16°C. Natomiast od października do marca często pada deszcz.

Kreta to wyspa górzysta z popularnym Wąwozem Samaria – jest to najdłuższy wąwóz w Europie, gdzie wędrówka nim rozpoczyna się z miejscowości Xyloskolo, a różnica poziomów nawet na krótkim dystansie może wynosić prawie 1000m.